Υδροθεραπεία-Θεραπευτική Κολύμβηση (έρευνα)



Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από την θεραπευτική ομάδα του κέντρου
αποκατάστασης  «ανάπτυξη» στην Αθήνα www.anaptixirc.gr
και ανακοινώθηκε στο 16th
Mediterranean Meeting of Child Neurology (Μύκονος,
23-26 Σεπτεμβρίου 2010) και 10o ετήσιο παιδονευρολογικό
συνέδριο (Αθήνα στις 13-15 Δεκεμβρίου 2010 ).

Εισαγωγή

Η υδροθεραπεία αναφέρεται στην εφαρμογή του νερού ως θεραπευτικό μέσο. 

Η ευεργετική επίδραση του νερού στην αποκατάσταση είναι γνωστή από τον
πατέρα της ιατρικής Ιπποκράτη. Ο Ιπποκράτης αιώνες πριν, χρησιμοποιούσε
εμβυθίσεις σε ζεστό ή κρύο νερό για την θεραπεία διαφόρων παθήσεων 

όπως μυϊκών σπασμών,παραλύσεων,ρευματισμών και αρθροπαθειών. 
Σήμερα οι φυσιοθεραπευτές χρησιμοποιούν το νερό 
ως μέσο αποκατάστασης με διάφορες υδροθεραπευτικές μεθόδους 
όπως κινησιοθεραπεία σε θεραπευτικές πισίνες ή με την εφαρμογή υδρομάλαξης.

Η θεραπευτική δράση του νερού βασίζεται στις αρχές και τις ιδιότητες του.

Αρχές και ιδιότητες του νερού

Άνωση
 

Σύμφωνα με την αρχή του Αρχιμήδη, όταν ένα σώμα είναι πλήρως ή
μερικώς βυθισμένο σε ένα ρευστό σε ηρεμία, υφίσταται μία ανοδική

ώθηση ίση με το βάρος του ρευστού που εκτοπίζεται.Αυτή η ανοδική
ώθηση ονομάζεται άνωση.Με την βοήθεια της άνωσης οι κινήσεις των
άνω και κάτω άκρων καθώς και της σπονδυλικής στήλης γίνονται πιο
εύκολα και ελεύθερα γιατί λείπει η φόρτιση στις αρθρώσεις προάγοντας
και διατηρώντας έτσι την μυοσκελετική λειτουργία σε παθήσεις που η
φόρτιση δεν επιτρέπεται ή δεν είναι δυνατή.Κατά την εμβύθιση ενός
ασθενούς το ποσό του βάρους του σώματος που υποστηρίζεται από τα
κάτω άκρα είναι ανάλογο του βάθους του νερού. Έτσι όταν ένας ασθενής
έχει βυθιστεί μέχρι το ύψος της λεκάνης το βάρος που υποστηρίζεται
από τα άκρα αντιστοιχεί στο 50% του κανονικού βάρους του ατόμου. Ενώ
όταν ένας ασθενής βυθίζεται μέχρι τον θώρακα και τον αυχένα το βάρος
που υποστηρίζεται είναι 30% και 10% του κανονικού βάρους αντίστοιχα.

Υδροστατική Πίεση
 

Η υδροστατική πίεση είναι ισοδύναμη σε όλες τις επιφάνειες ενός
βυθισμένου σώματος και αυξάνεται όσο αυξάνεται το βάθος.Αυτό το
χαρακτηριστικό του νερού βοήθα την φλεβική επιστροφή και
την λειτουργία του λεμφικού συστήματος συμβάλλοντας στη μείωση των
οιδημάτων και αιματωμάτων. Επίσης η πίεση στο στήθος προκαλεί την
αποβολή περισσότερου αέρα από τους πνεύμονες βοηθώντας έτσι και την
αναπνευστική λειτουργία.
 

Αντίσταση Ρευστού

Η κίνηση του σώματος στο νερό εμποδίζεται από την αντίσταση του
ρευστού. Αυτή η δύναμη αντίστασης είναι ομοιόμορφη σε όλη την τροχιά
κίνησης και εξαρτάται από την ταχύτητα της κίνησης και την επιφάνεια
του μέλους που κινείται. Όσο πιο γρήγορα γίνεται η κίνηση μέσα στο
νερό, η αντίσταση αυξάνεται, ενώ για παράδειγμα, η αντίσταση του
νερού είναι μεγαλύτερη όταν το άνω άκρο κινείται με ανοιχτά τα
δάχτυλα της παλάμης από όταν κινείται με σφιγμένη την γροθιά.
Αυτό το χαρακτηριστικό γνώρισμα του νερού δίνει την δυνατότητα
στον φυσιοθεραπευτή να εφαρμόσει την κινησιοθεραπεία με αυστηρά
προοδευτικό πρόγραμμα προσφέροντας γρηγορότερη και ασφαλέστερη
ανάρρωση του ασθενούς.Η δύναμη της αντίστασης του νερού σε
συνδυασμό με την άνωση βοηθά στην ιδανικότερη αποκατάσταση
ακόμη και των πιο αδύνατων μυών.
 

Θερμοκρασία

    Η κατάλληλη θερμοκρασία του νερού για θεραπευτικούς σκοπούς
    θεωρείται στους 30-34° C. Με την εμβύθιση του ασθενούς σε ζεστό νερό
    σε συνδυασμό με τις υπόλοιπες χαρακτηριστικές ιδιότητες του νερού
    προάγεται η μυϊκή χαλάρωση, μειώνεται ο μυϊκός σπασμός και η
    σπαστικότητα, ενώ μειώνεται η ευαισθησία στον πόνο διευκολύνοντας
    έτσι την επίτευξη των στόχων της αποκατάστασης.

Θεραπευτικά οφέλη της Υδροθεραπείας

•Προάγει τη μυϊκή χαλάρωση
 Μειώνει την ευαισθησία στον πόνο
•Μειώνει το μυϊκό σπασμό και την σπαστικότητα
•Αυξάνει την ευκολία κίνησης της άρθρωσης  βελτιώνοντας   και
 διατηρώντας την τροχιά των δύσκαμπτων αρθρώσεων
•Ειδικές θεραπευτικές ασκήσεις μπορούν να ξεκινήσουν πιο γρήγορα
 επισπεύδοντας τον χρόνο της αποκατάστασης και προλαμβάνοντας επιπλοκές
 Αυξάνει τη μυϊκή δύναμη στις περιπτώσεις υπερβολικής   αδυναμίας
•Μειώνει τις βαρυτικές δυνάμεις (αρχική κινητοποίηση)
•Βελτιώνει την περιφερική και λεμφική κυκλοφορία συμβάλλοντας έτσι
 στην απορρόφηση οιδημάτων και αιματωμάτων

•Βελτιώνει την κιναισθησία του σώματος και την σταθερότητα του
 κορμού
•Βελτιώνει το ηθικό και την αυτοπεποίθηση του ασθενούς (ψυχολογικά)
•Βοηθά στην απόκτηση της ισορροπίας και βελτιώνει την νευρομυική
 συναρμογή διευκολύνοντας την λειτουργική αποκατάσταση και
 ανεξαρτητοποίηση του ασθενούς


Ο άνθρωπος είναι πολύπλευρη οντότητα. Η ψυχαγωγία παίζει πολύ
σημαντικό ρόλο στην κοινωνική συμπεριφορά, την αύξηση αυτοεκτίμησης,

την συναισθηματική ωρίμανση και  τη βελτίωση της κοινωνικοποίησης. 
Η υδροθεραπεία απαντά στο ψυχαγωγικό κομμάτι.

Μέσα από το νερό όλα φαίνονται διαφορετικά. Και αυτό συμβαίνει γιατί τα
ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του νερού επιδρούν σε όλα τα
συστήματα/υποδοχείς (ιδιοδεκτικούς, αφής, αίσθησης) δημιουργώντας ένα
ιδανικό υπόβαθρο για λειτουργία. Λειτουργία μέσα και κατόπιν έξω
από το νερό.

Η παρούσα ερευνητική εργασία είναι μια ακόμη προσπάθεια για βελτίωση
της ποιότητας κίνησης των ατόμων με εγκεφαλική παράλυση αξιοποιώντας
όλες τις παραμέτρους που αναφέρθηκαν παραπάνω.

Ο σκοπός της μελέτης αυτής είναι η διερεύνηση της επίδρασης της
θεραπευτικής κολύμβησης σε παιδιά με εγκεφαλική παράλυση όσον αφορά

την λειτουργικότητα και την ποιότητα κίνησης.

Αποτελέσματα


Τα παιδιά με εγκεφαλική παράλυση που συμμετείχαν σε πρόγραμμα
υδροθεραπείας (πειραματική ομάδα) μέσα σε 6 μήνες βελτίωσαν  :

•  την κινητική λειτουργία και την ποιότητα κίνησης κατά μέσο όρο 3,538%.

•  Κολυμβητικές δεξιότητες κατά μέσο όρο 16,8425 %.

Η ομάδα ελέγχου που συμμετείχε μόνο σε πρόγραμμα φυσικοθεραπείας βελτιώθηκε

•  στην κινητική λειτουργία και την ποιότητα κίνησης κατά μέσο όρο 2,7065%

Τα αποτελέσματα παρουσιάζονται στα διαγράμματα 1 και 2. Στο πρώτο
διάγραμμα παρουσιάζεται η ποσοστιαία διαφορά μεταξύ των δυο υπό μελέτη
ομάδων σε ότι αφορά τον μέσο όρο της βελτίωσης.

Στο δεύτερο διάγραμμα απεικονίζεται η ποσοστιαία διαφορά 
της ομάδας μελέτης όπως υπολογίζεται με βάση το τεστ υδροθεραπείας
για κάθε ένα από τα 10 παιδιά που συμμετείχαν.



(εικόνα 1: διάγραμμα ποσοστιαίας βελτίωσης του μέσου όρου σε κινητική
λειτουργία και ποιότητα)


(εικόνα 2: διάγραμμα βελτίωσης της πειραματικής ομάδας σύμφωνα με το
τεστ υδροθεραπείας : ομάδα μελέτης πριν την υδροθεραπεία      :
ομάδα μελέτης μετά 6 μήνες υδροθεραπείας)


Συμπεράσματα

 Η εφαρμογή προγράμματος υδροθεραπείας πρόσθεσε σημαντική βελτίωση

 στην κινητική λειτουργία, στην ποιότητα κίνησης και στις κολυμβητικές
δεξιότητες των παιδιών με εγκεφαλική παράλυση.

Σημαντικό είναι να αναφέρουμε πως τα παιδιά που ακολουθούσαν 

πρόγραμμα υδροθεραπείας αύξησαν την επιθυμία για θεραπεία 
και εμφάνισαν μία γενικότερη ευεξία και ευχαρίστηση
λόγω της ψυχαγωγικής ιδιότητας του νερού.


Αυτό θα ήταν χρήσιμο μελλοντικά να μελετηθεί ως επίδραση της
υδροθεραπείας στην κοινωνικο-αισθηματική ανάπτυξη των παιδιών με
εγκεφαλική παράλυση.