ΔΕΠ-Υ Και Διαχείρηση Αρνητικής Συμπεριφοράς: Εκπαίδευση Γονέων

ΔΕΠ-Υ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΑΡΝΗΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΟΝΕΩΝ



Τι είναι η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητα;
Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ) είναι μια
διαταραχή που αφορά στη συμπεριφορά του παιδιού η οποία χαρακτηρίζεται
από υψηλά επίπεδα διάσπασης προσοχής, υπερκινητικότητας και
παρορμητικότητας (Dupaul, 2007). HΔΕΠ-Υ εμφανίζεται σε όλους τους
πολιτισμούς ανεξαρτήτως χρώματος και κοινωνικοοικονομικού επιπέδου

 αλλά εμφανίζεται πιο συχνά στα αγόρια από ότι στα κορίτσια 
(Kendall, 2000).

Σύμφωνα με το DSMIVη Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – 
Υπερκινητικότητα έχει 3 υποτύπους:

Α) Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής–Υπερκινητικότητα

    με Προεξέχοντα τον Απρόσεκτο Τύπο.Το παιδί παρουσιάζει
    διάσπαση προσοχής  και αδυναμία στη συγκέντρωση.

Β) Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής–Υπερκινητικότητα

     με Προεξέχοντα τον Υπερκινητικό – Παρορμητικό Τύπο.
     Το παιδί παρουσιάζει υπερκινητικότητα,δυσκολεύεται
     να ολοκληρώσει μια δραστηριότητα ή να παραμείνει καθισμένο
     καθ’ όλη τη διάρκεια της διδακτικής ώρας.

Γ) Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής –Υπερκινητικότητα, Συνδυασμένος
    Τύπος. Το παιδί παρουσιάζει και τους δύο παραπάνω τύπους
    εμφανίζοντας τα παραπάνω συμπτώματα.

Για να γίνει διάγνωση πρέπει τα συμπτώματα της διαταραχής 

να εμφανιστούν στο παιδί πριν την ηλικία των 7 ετών
και να επιμείνουν για τουλάχιστον 6 μήνες.


Eκπαίδευση γονέων
Σύμφωνα με μελέτες η εκπαίδευση των γονέων αποτελεί ένα από τα βασικά 
συστατικά της θεραπείας ενός παιδιού με ΔΕΠ-Υ. Ο Barkley(2006)
υποστηρίζει ότι μετά από εκπαίδευση οι γονείς καταφέρνουν να ελέγξουν με
μεγαλύτερη επιτυχία τη συμπεριφορά του παιδιού τους ακόμη και όταν στην
θεραπεία δεν υπάγεται φαρμακευτική αγωγή. Επίσης, έρευνες έχουν δείξει
ότι η εκπαίδευση των γονέων μπορεί να είναι ένας προληπτικός παράγοντας
για την μετέπειτα εμφάνιση ψυχολογικών προβλημάτων στα παιδιά.

Πολλοί έφηβοι εμφανίζουν σύνοδα προβλήματα συμπεριφοράς
εξαιτίας της ελεγκτικής και καμιά φορά βίαιης συμπεριφοράς των γονέων
απέναντί τους σε μια προσπάθεια να ελέγξουν τα συμπτώματα της διαταραχής.
Μια θετική αλλαγή στη συμπεριφορά των γονέων 
μπορεί να οδηγήσει τα παιδιά στην μερική απόκτηση αυτοέλεγχου 
της συμπεριφοράς τους (Αnastasopoulosetal., 1993).

Εκτός από τα ευεργετικά αποτελέσματα στη συμπεριφορά και

 την ψυχολογία του παιδιού με ΔΕΠ-Υ 
η εκπαίδευση των γονέων έχει θετικό αντίκτυπο και
στη δικιά τους ψυχολογία. Η αυτοπεποίθηση και η αυτοεκτίμησή τους
αυξάνεται ενώ μειώνεται το άγχος τους. Στις μητέρες με κατάθλιψη η
εκπαίδευση για την διαχείρηση των προβλημάτων των παιδιών τους σε
συνδυασμό με ψυχοθεραπεία έχει ως αποτέλεσμα 

τη μείωση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης (Chronisetal., 2004). 
Επίσης, η εκπαίδευση των γονέων με συζυγικά προβλήματα
και η ταυτόχρονη διευθέτηση τους με τη βοήθεια
κάποιου ψυχολόγου μπορεί να βελτιώσει την εικόνα του παιδιού τους καθώς
οι ενδοοικογενειακές διαμάχες εντείνουν την αρνητική συμπεριφορά του
παιδιού και το αντίστροφο.

Σύμφωνα με τον Barkley(2006) δέκα είναι τα βήματα που ακολουθούνται για
την εκπαίδευση των γονέων.
Βήμα 1:Ενημέρωση των γονέων για τη φύση της διαταραχής
Βήμα 2:Διερεύνηση και κατανόηση της σχέσης γονιών – παιδιού
Βήμα 3:Ανάδειξη των θετικών προσόντων του παιδιού 
Βήμα 4:Ενίσχυση της υπακοής  του παιδιού μέσω της αδιαφορίας της
αρνητικής συμπεριφοράς του παιδιού
Βήμα 5:Εδραίωση ενός συστήματος θετικής ενίσχυσης στο σπίτι
Βήμα 6:Πρόσθεση «προστίμων» για αρνητική συμπεριφορά του παιδιού
Βήμα 7:Χρήση της μεθόδου «timeout». 

Όταν το παιδί επαναλαμβάνει μία μη επιθυμητή συμπεριφορά,
τότε οι γονείς χρησιμοποιούν ένα χώρο μέσα στο σπίτι 
για να πηγαίνει το παιδί και να κάθεται.Αυτός είναι ο χώρος του «timeout»
Βήμα 8:Διαχείρηση συμπεριφοράς σε δημόσια μέρη
Βήμα 9:Διαχείρηση σχολικών ζητημάτων και προετοιμασία για τον
τερματισμό της εκπαίδευσης των γονέων
Βήμα 10: Ενισχυτική συνεδρία η οποία γίνεται 1 μήνα μετά το ένατο
βήμα. Οι γονείς συζητάνε με τον ειδικό για το πώς διαχειρίζονταν τη
συμπεριφορά του παιδιού αυτόν τον μήνα και διορθώνουν τυχόν λάθη που έκαναν.

Η εκπαίδευση των γονέων στα παραπάνω βήματα 

προϋποθέτει τη συνεργασία τους με έναν ειδικό.
 Μόνο έτσι θα μπορέσουν να διαχειρίζονται την
αρνητική συμπεριφορά του παιδιού τους.


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Anastopoulos, A. D., Shelton, T. L., DuPaul, G. J. &Guevremont, D.
C.(1993).Parent

      training for Attention Deficit HyperactivityDisorder: Its impact
on parent

      functioning.Journal of Abnormal Child Psychology, 21,581-596
Barkley, R. A. (2006).Attention-Deficit Hyperactivity Disorder.New
York: The Guilford

     Press.

Chronis,A. M., Chacko, A., Fabiano G. A., Wymbs, B. T. &Pelham, W. E.
(2004).

     Enhancements to the behavioral parent training paradigm for families of

     children with ADHD: Review and futuredirections.Clinical Child
and Family
    Phychology Review, 1, 7,
DuPaul, G. J. (2007). School-Based interventions for students with
Attention Deficit

     Hyperactivity Disorder: Current status and future directions.
School Psychology
  Review, 2, 36, pp. 183 – 194

Kendall, P. C. (2000). Childhood Disorders. East Sussex: Phychology Press.